In een eerdere blog heb ik aangegeven een kortlopend onderzoek te doen naar robotonderwijs in het basisonderwijs. Vanuit de hypothese dat robotonderwijs in positieve zin bedraagt aan de ontwikkeling van cognitieve en executieve vaardigheden, richtte het onderzoek zich erop of deze meerwaarde ook aantoonbaar is. Het onderzoek omvatte een periode van zeven weken en een onderzoeksgroep vijf leerlingen. Er zou dus een klein wonder voor nodig zijn om meetbare resultaten waar te nemen.
Be careful what you whish for
De vergelijking van de observatielijsten op het vlak van cognitieve en executieve vaardigheden van vóór en na het onderzoek lieten echter wel degelijk resultaten zien, maar dan heel divers. Er zijn grote verschillen tussen de leerlingen. Zo werkte bij één leerling alles positief uit, bij een andere leerling alles neutraal of negatief. Bij andere leerlingen waren er duidelijke verschillen zichtbaar in hun eigen ontwikkeling in cognitieve vaardigheden enerzijds en executieve vaardigheden anderzijds. In dat opzicht roept dit onderzoek bij mij meer nieuwe onderzoeksvragen op, dan duidelijke antwoorden. Eén ding is zeker, robotonderwijs zet in ieder geval iets in beweging.
Ontwikkeling van cognitieve vaardigheden
Kijkend naar de gemiddelde ontwikkeling van de cognitieve vaardigheden over alle leerlingen heen, dan blijken bijna alle cognitieve vaardigheden vooruit te gaan bij het volgen van robotonderwijs. Uitschieters aan de bovenkant zijn nauwkeurig zijn en selecteren. Vergelijken en elimineren vallen aan de andere kant van het spectrum op.
Ontwikkeling van executieve vaardigheden
Als er wordt gekeken naar de gemiddelde ontwikkeling van de executieve vaardigheden, dan is zichtbaar dat met name het werkgeheugen toeneemt bij de deelname aan robotonderwijs, daarna planning en organisatie en zelfregulatie / metacognitie. In mindere mate is positieve ontwikkeling te zien bij inhibitie en flexibiliteit en er is achteruitgang zichtbaar bij taakinitiatie en emotieregulatie.
Nieuwsgierigheid naar verder onderzoeksmogelijkheden
Hoewel het bijzonder is dat met dit kleine onderzoek toch trends zichtbaar zijn in de ontwikkeling van cognitieve en executieve vaardigheden, roept het onderzoek, zoals gezegd, ook veel vragen op. Hoe kan het zijn dat het voor één leerling heel positief uitpakt, terwijl het voor een andere leerling helemaal niet positief uitwerkt?
Dat kan liggen aan kindfactoren. Nadere gesprekken met de groepsleerkrachten zouden hier meer inzicht in kunnen geven. Hoe zitten deze kinderen in elkaar? Zijn de verschillen te verklaren? Zijn er bijzondere ontwikkelingen geweest?
Het verschil kan wellicht ook deels verklaard worden door het samenwerkingselement. In het onderzoek werkten de leerlingen in tweetallen, die vooraf waren vastgesteld op basis van leeftijd. Is dat wel de beste manier? Robotonderwijs leent zicht voor samenwerken, maar wellicht moeten leerlingen de vrijheid krijgen om hun eigen maatje te zoeken? Als samenwerking ontstaat op initiatief van de leerlingen zelf, zijn er dan positievere effecten op de vaardigheidsontwikkeling?
Een ander punt van aandacht is het aanbod in robots. Sommige robots lenen zich voor ontdekkend en spelend leren, andere robots dwingen meer denken en redeneren af. Wat werkt nu het beste voor welke leerling? Is ook hier een vrije keuze beter dan een vooraf bedacht aanbod? Waren de opdrachten voldoende vrij, maar tegelijk ook voldoende richtinggevend om tot zinvolle ontdekkingen en ontwikkelingen te komen?
Voor mij is het belangrijk dat onderwijs in welke vorm dan ook, altijd moet bijdragen aan ontwikkeling van vaardigheden. Voor goed, effectief robotonderwijs is het dan ook nodig om de vinger achter de verschillende factoren te krijgen, die van invloed zijn op het effect op de ontwikkeling in vaardigheden. De wisselende resultaten per kind en per soort vaardigheid prikkelen mijn nieuwsgierigheid om nog meer duidelijkheid te krijgen over de invloed van robotonderwijs en de beste opzet hiervan. In toekomstige blogs ga ik verder op de verschillende nieuwe vragen in.
Foto
© EpV 2023
